
Λόγοι αποκλεισμού – άρθρο 73 του ν. 4412/2016
- Οι Λόγοι Αποκλεισμού δεν εφαρμόζονται όταν ο Οικονομικός Φορέας εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του, είτε καταβάλλοντας τους φόρους ή τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης που οφείλει, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, των δεδουλευμένων τόκων ή των προστίμων, είτε υπαγόμενος σε δεσμευτικό διακανονισμό για την καταβολή τους, κατά ρητή νομοθετική επιταγή.
- Για την περίπτωση αποκλεισμού λόγω επιβολής προστίμων από το ΣΕΠΕ προβλέπεται δυνατότητα του υποψήφιου Οικονομικού Φορέα/Προσφέροντα, στον οποίο αυτά έχουν επιβληθεί, να αποδείξει την αξιοπιστία του για την εκτέλεση της συγκεκριμένης σύμβασης που προκηρύσσει η Αναθέτουσα Αρχή (ΔΕφΘεσσ 8/2018).
- Δυνητικοί Λόγοι Αποκλεισμού προβλέπονται στο άρθρο 73, παρ. 4 του Ν. 4412/2016 (σε συνδυασμό με το άρθρο 305 Ν. 4412/2016 εφαρμόζονται και στους Αναθέτοντες Φορείς του Βιβλίου 2). Αν η ΑΑ ή ο ΑΦ επιλέξει και αναγράψει οιοδήποτε Δυνητικό Λόγο Αποκλεισμού στη Διακήρυξη, αυτός καθίσταται δεσμευτικός και οδηγεί στην υποχρέωση απόρριψης Οικονομικού Φορέα, στο πρόσωπο του οποίου υφίσταται ο προβλεπόμενος λόγος αποκλεισμού – Η επιλογή του λόγου αυτού στη Διακήρυξη διαμορφώνει αντιστοίχως και τα μέσα απόδειξής τους.
- Έτσι, αποκλείεται η δυνατότητα ΑΑ ή ΑΦ να μην αποκλείει προσφέροντα με σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, προβλεπόμενο στους όρους της Διακήρυξης, λόγω του ότι τυχόν αποκλεισμός του θα προσέκρουε στην Αρχή της Αναλογικότητας, αλλά αντιθέτως εν προκειμένω υφίσταται Δέσμια Αρμοδιότητα αποκλεισμού (υπόθεση C-171/2015 Connexxion Taxi Services BV – Απφ. ΔΕΕ 2016).
- Για την περίπτωση του άρθρου 73, παρ. 4, περ. α΄ του Ν. 4412/2016 (Δυνητικός Λόγος Αποκλεισμού που σχετίζεται με την αθέτηση των υποχρεώσεων στους τομείς του περιβάλλοντος, της κοινωνικοασφαλιστικής και εργατικής νομοθεσίας και θεωρείται και ως Σοβαρό Επαγγελματικό Παράπτωμα κατά τον Ράϊκο, σελ. 677), προκειμένου να αποκλεισθεί υποψήφιος Οικονομικός Φορέας, εν προκειμένω, θα πρέπει η παραβίαση αυτών των τομέων να έχει λάβει χώρα κατά την εκτέλεση δημόσιας σύμβασης και όχι κατά την εν γένει εκπλήρωση των οικονομικών υποχρεώσεων του Οικονομικού Φορέα κατά την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητάς του, οι οποίες δεν συνδέονται με Δημόσιες Συμβάσεις.
- 1 ΑΑ ή ΑΦ μπορεί να αποκλείσει έναν οικονομικό φορέα σε συμβάσεις καθαριότητας/φύλαξης, όταν συντρέχει η περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 68 του Ν. 3863/2010 – Αντίθετα η επιβολή προστίμων από το ΣΕΠΕ συνιστά Υποχρεωτικό Λόγο Αποκλεισμού.
- Για την περίπτωση του άρθρου 73, παρ. 4, περ. ζ΄ του Ν. 4412/2016 (Δυνητικός Λόγος Αποκλεισμού που σχετίζεται με την υποβολή ψευδών δηλώσεων στο ΕΕΕΣ/ΤΕΥΔ): Έχει γίνει δεκτό ότι για την εφαρμογή του δεν απαιτείται δόλος, αλλά αρκεί και βαριά αμέλεια, εφόσον η απόκρυψη πληροφοριών υπήρξε αποφασιστικής σημασίας κριτήριο για την επιλογή του ΑΦ να εκδώσει Απφ σχετικά με Αποκλεισμό, Επιλογή ή Ανάθεση Δημόσιας Σύμβασης (απόφαση ΔΕΕ 04.05.2017, υπόθεση C-387/14, Esaproject).
- Για την περίπτωση του άρθρου 73, παρ. 4, περ. θ΄ του Ν. 4412/2016 (Δυνητικός Λόγος Αποκλεισμού που σχετίζεται με την διάπραξη Σοβαρού Επαγγελματικού Παραπτώματος): Το Σοβαρό Επαγγελματικό Παράπτωμα αποδεικνύεται με κάθε κατάλληλο μέσο, όχι μόνο με δικαστικές ή διοικητικές αποφάσεις και η φύση του είναι τέτοια που μπορέι να θέσει εν αμφιβόλω την Ακεραιότητα του Οικονομικού Φορέα (εδώ υπάγεται και η παραβίαση κανόνων ανταγωνισμού ή δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας) – Η επίμαχη έννοια καλύπτει κάθε παραπτωματική συμπεριφορά που έχει αντίκτυπο στην Επαγγελματική Αξιοπιστία του συγκεκριμένου φορέα (Απφ ΔΕΕ 13.12.2012, υπόθεση C-465/11, Forposta SA), ενέχει πρόθεση διάπραξης παραπτώματος ή αμέλεια ορισμένου βαθμού. Αποτελεί Αόριστη Αξιολογική Έννοια, για τον προσδιορισμό της οποίας λαμβάνονται υπόψη κριτήρια όπως η σοβαρότητα του προστατευόμενου δια της παραβιασθείσας διάταξης εννόμου αγαθού, η βλάβη που προξενήθηκε, ο κίνδυνος που απειλήθηκε, ο βαθμός και η ένταση της υπαιτιότητας και οι λοιπές περιστάσεις τόπου, χρόνου, τρόπου που συνόδευσαν την τέλεση επαγγελματικού παραπτώματος. – Απαγόρευση Αυτόματου Αποκλεισμού εδώ. Απόκειται στην αιτιολογημένη κρίση του ΑΦ να κρίνει εάν το επαγγελματικό παράπτωμα επηρεάζει ή όχι την επαγγελματική αξιοπιστία και ακεραιότητα (ΣτΕ 428/2011).
- Για τους λόγους Αποκλεισμού των παρ. 1, 2γ και 4 (στην τελευταία περίπτωση για τους Δυνητικούς Λόγους Αποκλεισμού μόνο εφόσον έχουν περιληφθεί στη Διακήρυξη και, έτσι, έχουν καταστεί Υποχρεωτικοί), προβλέπεται η δυνατότητα των Οικονομικών Φορέων στο πρόσωπο των οποίων ισχύει ένας από τους λόγους αποκλεισμού αυτούς, να αποδείξουν ότι είναι αξιόπιστοι και μπορούν να αναλάβουν τη σύμβαση με Μέτρα Αυτοκάθαρσης, προσκομίζοντας όλα τα στοιχεία που θεωρεί κρίσιμα προς τούτο. Η χρήση της δυνατότητας αυτής μπορεί να γίνει υπό προϋποθέσεις, ήτοι μετά την πάροδο ορισμένου χρόνου από το αφετηριακό γεγονός (3ετία – δες απφ Vosslow Laeis).
Δίπλα σας, σε όλες τις μεγάλες αποφάσεις.